Hoe vind je de Aroma Blog? Laat het me weten! Klik hier om je review in te sturen.
Appels in de herfst en de oogappel van Vertumnus
Vertumnus en Pomona – Camille Claudel – Musée Rodin
Een knapperig appeltje of een sappige peer: de herfst is het seizoen van de boomvruchten. Appelaroma’s en hun geurende bestanddelen staan in dit artikel centraal. Boordevol aroma, van zuur tot zoet, voor elk wat wils.
Dit is een artikel voor lezers “Opgeleid of ervaren”. Dit artikel is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Lees de Gebruiksvoorwaarden. Start je met essentiële oliën, lees dan de Voorzorgsmaatregelen
In de blog Een geurend cadeaulijstje van voorbije maandag noteerde ik het verlangen om terug te keren naar het Parijse Musée Rodin. Maar ik zette het idee opzij, want het is aangenamer slenteren in de jardin de sculptures bij warm weer.
Zaterdag stond ik in Parijs voor de deuren van het Atelier des Lumières, uitkijkend naar de Kandinski-beleving. Die was, door het succes van Kuifje, niet geprogrammeerd in het weekend. Het was een uitzonderlijk mooie dag. We doken in de wereld van Tintin (Kuifje) en Milou (Bobbie) en pakten bus en metro naar het Musée Rodin, waar Camille Claudel’s Vertumnus en Pomona pronkt.
Vertumnus en Pomona
In zijn Metamorphosen vertelt de Romeinse dichter Ovidius het liefdesverhaal van Pomona en Vertumnus. Pomona is een boomnimf die haar leven aan tuin en moestuin wijdt. In haar naam lees je pomus (vrucht). Vertumnus, de Italische god van verandering en seizoenen, kon zichzelf in allerlei gedaanten veranderen (Ovidius, 1997, Boek XIV, p. 341-346).
Ik vertel het verhaal kort, naar de vertaling door Marietje d’Hane-Scheltema uit 1997. Pomona was bedreven met planten en had zorg voor de groei en bloei van bomen met rijkbeladen vruchtentakken. Venus’ liefde zegt haar niets: ze sluit haar moestijn af en weert ieder mannelijk contact.
“Jij bent de mooiste appel.”
Vertumnus is verliefd op Pomona en waagt zich aan en hele reek vermommingen om haar hart te winnen. Hij deed zelfs eens een oude vrouw na die Pomona’s appels prees en riep: “Jij bent de mooiste appel”. Zo kon hij met haar praten en haar warm maken om voor Vertumnus te kiezen. “Dus lieve nimf Pomona, onthoud dit, toon geen starre trots, ik smeek je, kies de man die jou bemint, dan zal geen nachtvorst ooit je vruchtenknoppen bederven en geen snelle wind je bloemen teisteren!”.
Nadat Vertumnus dit had verteld nam hij zijn jonge vorm opnieuw aan en stond voor Pomona niet minder stralend dan het zonlicht. Pomona was met liefde voor zijn godsbeeld geslagen.
Vertumnus en Pomona – Camille Claudel – Musée Rodin – Foto Geert De Vuyst
De appel (Malus domestica)
De appel is de pitvrucht van Malus domestica uit de rozenfamilie (Rosaceae). Een appel smaakt wellicht meer dan dat hij geurt. Bij het eten van de vrucht vangen we door retro-olfactie de geurende bestanddelen op en beleven we smaak én geur.
Ontwikkelingsfase
In de ontwikkelingsfase bevat de vrucht relatief weinig geurende bestanddelen: voornamelijk aldehyden (60 dagen na volle bloei). Aldehyden, zoals Aldehyde C12 lauryl, zijn gekende bestanddelen in de parfumerie die een opmars maakten in het begin van vorige eeuw. Sinds de jaren ’90 werden ze als “vieillots” (oud en ietwat belachelijk) beschouwd en verdwenen ze op de achtergrond (Ellena, J.-C., & Paillès, L., 2021, p. 18-19).
Bij 60 tot 120 dagen na volle bloei bevat de appel bijvoorbeeld 2-hexenal, n-hexanal, en 3-hexenal (Feng, S., et al., 2021). Over hexenals, hexenolen en hexenyl esters, lees ook: De groen-gras-beleving
Rijping
Tijdens de rijping (180 dagen na volle bloei) stijgt het aantal soorten vluchtige bestanddelen en hun hoeveelheden en worden voornamelijk esters (37,6%) en alkenen (23,2%) gevormd (Feng, S., et al., 2021; Espino-Díaz, M., et al., 2016). De Wilde appel (M. sylvestris), met kleine vruchten van 3 tot 4 cm doorsnede, bevat bijvoorbeeld E-β-farnesene (12.86%) en α-cadinol (16.6%) (Hajdari, A., et al., 2022).
Test je kennis!
Hoewel we in de aromatherapie geen essentiële olie van de appel gebruiken, is het unieke appelaroma te vinden in de essentiële olie van een andere plant. Weet je dewelke? Denk even na, voor je het antwoord leest onderaan dit artikel.
Literatuur
Research
Espino-Díaz, M., Sepúlveda, D. R., González-Aguilar, G.,, & Olivas, G. I. (2016). Biochemistry of apple aroma: A review. Food Technology and Biotechnology, 54(4). https://doi.org/10.17113/ftb.54.04.16.4248
Feng, S., Yan, C., Zhang, T., Ji, M., Tao, R.,, & Gao, H. (2021). Comparative Study of Volatile Compounds and Expression of Related Genes in Fruit from Two Apple Cultivars during Different Developmental Stages. Molecules, 26(6), 1553. https://doi.org/10.3390/molecules26061553
Hajdari, A., Kelmendi, N., Mustafa, G., Mustafa, B.,, & Nebija, D. (2022). Volatile Constituents of Some Selected Plant Species Traditionally Used as Tea in the Sharri Mountains (Kosovo). The Scientific World Journal, 2022, 1–10. https://doi.org/10.1155/2022/2594195
Boeken
Ellena, Jean-Claude, & Paillès, Lionel (2021). Petit lexique des amateurs épris d’odeurs et de parfums. Actes Sud.
Ovidius (2009). Metamorphosen. (d’Hane-Scheltema, M., Vert.) (Druk 2018 ed.). Athenaeum – Polak & van Gennep.
Antwoord
Het antwoord op de vraag is: Roomse kamille essentiële olie, gewonnen door distillatie van de bloeiende toppen van Chamaemelum nobile, een 20-40 cm hoge winterharde plant die gedijt op lichte, zanderige grond doorheen Europa. Frans: Camomille romaine; Engels: Chamomile (Roman). Niet verwarren met Echte, Duitse kamille EO (Lees: Zoom op Echte of Duitse kamille)
Blending met Roomse kamille EO?
Laat je vervoeren door het zacht aroma van Vanille, met een Lavendelnoot en een puntje kruidige Kamille. Lees: Feel-good rollers!
Bedtijdverstuiving: lees Slaap: inslapen en doorslapen met essentiële oliën
Vertumnus en Pomona – Camille Claudel – Musée Rodin – Foto Geert De Vuyst
Dit artikel is auteursrechtelijk beschermd. Contacteer me indien je een uittreksel wenst te gebruiken.