Spring naar de inhoud
Aroma Talk "Aromatherapie in de zomermaanden" dinsdag 24 juni 2025, 19-20u
Beknopte online talk van 1 uur met vraag&antwoord Programma en inschrijven
8 augustus 2022 door 

Wegwijs in de oliën van de aromatherapie

Opleidingen Geert De Vuyst

In dit artikel neem ik je mee voor een duik in de gekke complexiteit van oliën en drageroliën in de aromatherapie.

Volgde je een opleiding bij me, log dan in op Aroma Plus en lees Aromatherapie in 10 woorden, een uitgebreide versie met 10 begrippen.

Dit is een artikel voor lezers “Beginner”. Dit artikel is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Lees de Gebruiksvoorwaarden. Start je met essentiële oliën, lees dan de Voorzorgsmaatregelen

Olie

Met het begrip olie worden chemische stoffen bedoeld die tegelijk lipofiel (mengt met andere oliën, vetoplosbaar) en hydrofoob (mengt niet met water) zijn en hoofdzakelijk koolwaterstoffen bevatten.

Oliën kunnen van dierlijke, plantaardige of petrochemische oorsprong zijn: bijvoorbeeld Omega-3-rijke visolie van ansjovis, sardines of makreel; zuiderse Olijfolie (Olea europaea) (plantaardig); noodzakelijke motorolie (petrochemisch).

De aromatherapie maakt voornamelijk gebruik van twee soorten oliën: essentiële oliën (EO) en plantaardige oliën (PO).

Essentiële oliën

Essentiële oliën worden volgens de eerdere definitie oliën genoemd: ze zijn van plantaardige oorsprong, vetoplosbaar en mengen niet met water. Toch bevatten ze geen vette substanties, in tegenstelling tot bijvoorbeeld “plantaardige oliën” (zie verder). In essentiële oliën zal je ook geen voedingselementen (nutriënten) aantreffen waarmee je misschien rekening wil houden bij je dieet. De in België voor voedingsmiddelen wettelijk verplichte ingrediëntenlijst tref je dus niet aan op de verpakking van essentiële oliën.

Plantaardige oliën

In tegenstelling tot een essentiële olie, bevat een plantaardige olie wel degelijk “olie”, in de gebruikelijke zin van vette bestanddelen. Een plantaardige olie bevat dus vetten, zoals bijvoorbeeld de als gezond bestempelde onverzadigde vetzuren die ook in vette vis aanwezig zijn. Zoete amandelolie (Prunus dulcis of P. amygdalus) bijvoorbeeld bevat een hoge concentratie aan de onverzadigde vetzuren oliezuur (Engels: oleic acid) en linolzuur (Engels: linoleic acid).

Talloze plantaardige oliën zijn klassiekers in dressings voor zomerse slaatjes: denk aan Olijfolie (Olea europaea) en Avocado olie (Persea gratissima). Andere plantaardige oliën worden gebruikt bij het bereiden van warme maaltijden. Nog andere oliën zijn onmisbaar in cosmetica en huidverzorging.

Zoals de naam het zegt, zijn plantaardige oliën van natuurlijke oorsprong, niet van dierlijke oorsprong en onderscheiden ze zich van dierlijke of petrochemische oliën.  Plantaardige oliën worden bekomen door koude persing van het zaad, de vrucht of ander plantdeel, of door maceratie (infusie of aftreksel in een plantaardige olie). Ze voelen vet aan bij toepassing op de huid en hebben meestal een uitgesproken aroma maar nauwelijks of geen geur. Zoals altijd bevestigen uitzonderingen de regel, denk bijvoorbeeld aan Kokosolie (Cocos nucifera) of Vanille (Vanilla planifolia).

Samengevat:

  • Een essentiële olie bevat geen vet noch nutriënten, is vetoplosbaar en niet wateroplosbaar.
  • Een plantaardige olie bevat vetten, is vetoplosbaar en niet wateroplosbaar en wordt in de aromatherapie gebruikt als dragerolie.

Dragerolie

Met dragerolie wordt een reeks vette substanties bedoeld die letterlijk een “drager” vormen voor essentiële oliën. Het zijn dus stoffen waarmee je essentiële oliën mengt. Essentiële oliën en plantaardige oliën zijn immers lipofiel, dus beide EO en PO vormen een knap koppel.

Essentiële oliën en plantaardige oliën zijn lipofiel, dus beide EO en PO vormen een knap koppel.

Drageroliën kunnen de basis vormen van je massageolie, van je bodymelk, van je gezichtscrème … Je kan trouwens perfect masseren met enkel een dragerolie, zonder toevoeging van een essentiële olie. Omgekeerd kan je dat niet: masseren met enkel een essentiële olie is quasi-onmogelijk en vooral een slecht idee (lees verder: toxische reacties).

Waarom gebruik je een dragerolie? Drageroliën hebben een aantal functies.

Ten eerste: drageroliën “dragen” de vluchtige essentiële oliën die anders meteen de omliggende ruimte zouden ingaan

Ten tweede: als mechanisch smeermiddel vergemakkelijkt een dragerolie de toepassing van EO op de huid

Ten derde: drageroliën verdunnen de EO waardoor de concentratie aan EO in het mengsel verlaagt en de kans op ongewenste toxische reacties van de EO verkleint

Ten vierde: je kan een dragerolie kiezen voor haar therapeutische eigenschappen. De meeste plantaardige drageroliën werken als moisturizer (van het gelijknamige Engelstalig woord moisturizer) (Shutes, J., & Siegmund-Roach, 2022, pp. 30-31): ze zijn verzachtend (Engels: bn. emollient), ze werken als bevochtigingsmiddel of “humectans” (Engels: znw. humectant) en ze zijn occlusief, afdekkend (Engels: bn. occlusive). Lees hierover meer in Dromerige Kokosolie (Cocos nucifera).

Bepaalde plantaardige drageroliën bieden extra eigenschappen bij toepassing op de huid. Ik geef twee voorbeelden.

Calendula

Calendula, Goudsbloem, Tuingoudsbloem maceraat (Calendula officinalis, bloem), Engels: (common) Marigold; Frans: Souci (officinal) is verkrijgbaar in (voornamelijk) twee vormen: als plantaardige olie, bekomen door maceratie in bijvoorbeeld Zonnebloemolie (Helianthus annuus) en als CO2 extract.

De werking van Calendula extracten bij toepassing op de huid is uitgebreid onderzocht en omvat onder meer een wondhelende, ontstekingsremmende en antimicrobiële werking (Patil, et al., 2022; Silva, et al., 2021; Shutes, J., & Siegmund-Roach, 2022). Voor de toepassing van Calendula bij bijvoorbeeld insectenbeten, lees: Eerste hulp bij insectenbeten

Zwarte komijn

Zwarte komijnolie wordt gewonnen van de zaden van Zwarte komijn (Nigella sativa). Extracten van de zaden, die zwart kleuren bij rijpheid en bij blootstelling aan de lucht, tonen onder meer een antioxidante, antibacteriële, antivirale en ontstekingsremmende werking en worden sinds de COVID-19 pandemie uitgebreid onderzocht (Dalli, M., et al., 2021).

Het therapeutisch gebruik van Zwarte komijnolie op de huid wordt onderzocht bij een reeks huidaandoeningen zoals acne vulgaris, vitiligo, psoriasis en wondheling (Hwang, J. R., et al., 2021; Eid, A. M., et al., 2017).

Wens je meer te weten over het gebruik van drageroliën in de aromatherapie, dan is de opleiding Plantaardige drageroliën in de aromatherapie voor jou.

Plan je opleiding

– SEPT.-OKT. 2025 –

Basisopleiding Aromatherapie & Aromatische Plantenextracten (Niveau 1) – 9e editie

Opleiding van 7 avonden, 19-21u (totaal 14 lesuren) op maandag met Geert De Vuyst.

→ online live-stream Herfsteditie 2025: 15, 22, 29 sept. en 6, 13, 20 okt. en 3 nov. 2025

Info & inschrijven

Plan je Aroma Talks

– Juni 2025 –

Aromatherapie in de zomermaanden

online live-stream op dinsdag 17 juni 2025, 19-20u

Info & inschrijven

– Uitgesteld –

Tijd in het bos: gezond de herfst en winter door met Shinrin-Yoku bosbaden

online live-stream UITGESTELD, een nieuwe datum wordt eerstdaags vastgelegd

Info & inschrijven

 

Literatuur

Research

Dalli, M., Bekkouch, O., Azizi, S. E., Azghar, A., Gseyra, N., & Kim, B. (2021). Nigella sativa L. Phytochemistry and Pharmacological Activities: A Review (2019-2021)Biomolecules12(1), 20. https://doi.org/10.3390/biom12010020

Eid, A. M., Elmarzugi, N. A., Abu Ayyash, L. M., Sawafta, M. N., & Daana, H. I. (2017). A Review on the Cosmeceutical and External Applications of Nigella sativaJournal of tropical medicine, 2017, 7092514. https://doi.org/10.1155/2017/7092514

Hwang, J. R., Cartron, A. M., & Khachemoune, A. (2021). A review of Nigella sativa plant-based therapy in dermatologyInternational journal of dermatology60(12), e493–e499. https://doi.org/10.1111/ijd.15615

Patil K, Sanjay CJ, Doggalli N, Devi KRR, Harshitha N.(2022). A Review of Calendula officinalis-Magic in Science, Journal of Clinical and Diagnostic Research. 16(2), ZE23-ZE27. https://www.doi.org/10.7860/JCDR/2022/52195/16024

Silva, D., Ferreira, M. S., Sousa-Lobo, J. M., Cruz, M. T., & Almeida, I. F. (2021). Anti-Inflammatory Activity of Calendula officinalis L. Flower ExtractCosmetics, 8(2), 31. https://doi.org/10.3390/cosmetics8020031

Boeken

Shutes, J., & Siegmund-Roach, S. (2022). The Carrier Oil Palette: Fixed Oils, Butters, Herbal Oils, and CO2 Extracts of the Carrier Oil Palette. The School for Aromatic Studies.

Nieuwsbrief

→ Schrijf in op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van nieuwe opleidingen, Aroma Talks en publicaties in de aroma-fytotherapie.

Schrijf in >

Foto (c) Remi Antunes en Léonard Cotte @ unsplash.com

Informatie over de samenstelling van extracten op basis van analysefiches van leveranciers: Ladrôme (volgens datum analysefiche); Pranarôm International (volgens de vermelde lotnummers, bijvoorbeeld: OF20610).

Dit artikel is auteursrechtelijk beschermd. Contacteer me indien je een uittreksel wenst te gebruiken.

Disclaimer

De informatie op de Websites is geen medisch advies en is uitsluitend bedoeld voor informatieve en educatieve doeleinden. Gelieve kennis te nemen van de volledige tekst over de medische aansprakelijkheid in de Algemene Voorwaarden alvorens de website te gebruiken.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees verder op de Aroma Blog

Geert De Vuyst

Geur en psyche (OrthoFyto 2/25, april 2025)

Opgeleid of ervaren
Dit artikel onderzoekt de vraag welke rol het reukvermogen speelt bij metabolismen en daaraan gekoppelde psychiatrische aandoeningen.
Lees
Geert De Vuyst

De analysefiche als garantie voor een kwalitatieve aromatherapie (OrthoFyto 1/25, feb. 2025)

Opgeleid of ervaren
Ontdek hoe de analysefiche helpt om de kwaliteit van essentiële oliën objectief te beoordelen voor veilig en doeltreffend aromatherapeutisch gebruik.
Lees
Geert De Vuyst

Aromatherapie: 10 studietips voor een efficiënte en boeiende leerervaring

Beginner
Heb je de smaak voor essentiële oliën in de aromatherapie te pakken? Ontdek 10 studietips voor een efficiënte en boeiende leerervaring.
Lees
Geert De Vuyst

De antibacteriële werking van tea tree essentiële olie (OrthoFyto 6/24, dec. 2024)

Opgeleid of ervaren
De Australische Tea tree is een klassieker in de aromatherapie, met een legendarische breedspectrum antimicrobiële werking.
Lees
Geert De Vuyst

De kunst van het blenden: de geurpiramide

Beginner
Inleiding tot de kunst van het blenden: de geurpiramide en praktische tips helpen je op weg naar je eigen heerlijke signature blend.
Lees
Geert De Vuyst

Drie blends voor een knus winterseizoen

Beginner
Verken drie heerlijke essentiële olie blends met negen essentiële oliën, perfect voor een knus winterseizoen vol comfort en gezelligheid.
Lees
Geert De Vuyst

Roller blend: van Tonkaboon naar Vanille met Jicky en Shalimar

Beginner
Een warme-elegante roller blend met balsemachtige Tonkaboon en Vanille, sprankelende Bergamot en kruidige Echte lavendel.
Lees
Geert De Vuyst

De 10 gouden regels van de aromatherapie

Opgeleid of ervaren
De gouden regels van de aromatherapie bieden een leidraad voor zinvolle en veilige toepassingen van essentiële oliën in de aromatherapie.
Lees

Hallo,

Ik ben Geert. Ik inspireer particulieren en professionals tot doeltreffende, veilige en duurzame toepassingen in de aroma-fytotherapie, gebaseerd op traditioneel gebruik en wetenschap.

Schrijf in op de maandelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van nieuwe opleidingen, Aroma Talks en Aroma Blog artikels.

Geert

– SEPT.-OKT. 2025 –

Basisopleiding Aromatherapie & Aromatische Plantenextracten (Niveau 1) – 9e editie

Opleiding van 7 avonden, 19-21u (totaal 14 lesuren) op maandag met Geert De Vuyst.

→ online live-stream Herfsteditie 2025: 15, 22, 29 sept. en 6, 13, 20 okt. en 3 nov. 2025

Info & inschrijven

Citeer als: De Vuyst, G. (2022) Wegwijs in de oliën van de aromatherapie. Aroma Blog. https://geertdevuyst.be/artikel/wegwijs-olien-aromatherapie/