Spring naar de inhoud
Online live-stream opleiding: Essentiële oliën bij spier-, pees- en gewrichtspijnen. Start 4 nov. 2024. Programma en inschrijven
22 juli 2024 door 

Verse of gedroogde plant versus essentiële olie

Foto iStock

De eigenschappen van essentiële oliën worden vaak foutief! verondersteld dezelfde te zijn als deze van de verse of gedroogde plant. Dat is begrijpelijk. Het is immers zeer verleidelijk om de handige flesjes essentiële oliën in huis te halen om het ganse jaar door over het plantmateriaal te beschikken. Maar de veronderstelling is over het algemeen fout. Er zijn uitzonderingen.

→ Heb je een topic dat je graag op de Aroma Blog wil lezen, stuur me een e-mail: hello@geertdevuyst.be

Dit is een artikel voor lezers “Beginner”. Dit artikel is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Lees de Gebruiksvoorwaarden. Start je met essentiële oliën, lees dan de Voorzorgsmaatregelen

Eigenschappen en toxiciteit

Eigenschappen

Eigenschappen worden ontleend aan de biochemische samenstelling. Ben je fan van een energetische benadering, dan nodig ik je uit de biochemie in dit artikel te zien als een mogelijke, zij het beperkende, manier om energie te beschrijven. Het is in de aromatherapie anno 2024 duidelijk dat zowel analytische aanpak van de biochemie als energetische benaderingen een plaats hebben.

De vraag is dus of de biochemie van een essentiële olie verschilt van deze van de verse of gedroogde plant. Een essentiële olie is een extract en bevat dus een deel van de plant. Meer zelfs: een essentiële olie bevat een deel van het gebruikt plantmateriaal: blad, schors, bloem … Dat is dus twee maal een deel! De biochemie van het extract verschilt dus duidelijk van deze van het plantdeel en dus van de plant. Het extract zal uiteraard minder (verschillende) biochemische bestanddelen (moleculen) bevatten dan het gebruikt plantdeel – vaak in een veel hogere concentratie.

Toxiciteit

Dezelfde fout wordt gemaakt inzake de toxiciteit en dus de te treffen voorzorgsmaatregelen. Met een muntblaadje in een kruideninfusie zit je niet in dezelfde gevarenzone als een druppel Akkermunt essentiële olie. Lees hierover: Munt in de aromatherapie (Aroma Plus)

Plan je opleiding

– NOV-DEC. 2024 –

Essentiële oliën bij spier-, pees- en gewrichtspijnen (Niveau 2) – 7e editie

Opleiding van 5 avonden, 19-21u (totaal 10 lesuren) op maandag met Geert De Vuyst.

→ online live-stream Herfsteditie 2024: 4, 11, 18, 25 nov. en 2 dec. 2024

Info & inschrijven

 

– FEB.-MAART 2025 –

Basisopleiding Aromatherapie & Aromatische Plantenextracten (Niveau 1) – 8e editie

Opleiding van 7 avonden, 19-21u (totaal 14 lesuren) op maandag met Geert De Vuyst.

→ online live-stream Lente editie 2025: 10, 17, 24 februari en 10, 17, 24, 31 maart 2025

Vroegboekkorting tot 31/12/2024: -20%

Info & inschrijven

 

– VIDEO ON-DEMAND –

Essentiële oliën aankopen: kiezen voor kwaliteit en duurzaamheid (Niveau 1)

Info & opleiding starten

Voorbeeld: verschillende extracten, verschillende eigenschappen

Roomse kamille (Chamaemelum nobile, Anthemis nobilis) hoef ik niet meer voor te stellen. Wil je dit wonder van de natuur (her)ontdekken, dan nodig ik je uit mijn recente bijdrage te lezen: Roomse kamille in OrthoFyto 1/24, feb. 2024.

In een studie in Frontiers in Pharmacology uit 2018 onderzoeken Sándor en collega’s drie types extracten van Roomse kamille:

1/ hydro-ethanolisch extract;

2/ fracties van 1/ met flavonoïden: apigenin, luteolin, eupafolin, and hispidulin en

3/ de essentiële olie.

Het hydro-ethanolisch extract vertoont een ontspannende werking, samen met een voorbijgaand contractiel effect (samentrekkend), op glad spierweefsel (lokaal). De fracties vertonen een ontspannende werking bij fracties met hoog flavonoïdegehalte (F60, F80 en F100), niet bij fractie zonder (F20) of met laag gehalte (F40). Tot slot, de essentiële olie, die uiteraard geen flavonoïden bevat, vertoont een ontspannende werking, zonder contractiel effect.

Ontspannend dien je hier dus te lezen, niet als relaxerend op het centraal zenuwstelsel, wel als beweging-stillend op glad spierweefsel in het maag-darmkanaal. Waarmee ik de werking op het zenuwstelsel uiteraard niet uitsluit.

Uit deze studie kunnen we besluiten dat het hydro-ethanolisch extract, vergelijkbaar met sommige tincturen, ingezet kan worden bij verminderde peristaltische activiteit, met andere woorden om de werking van de darmen te stimuleren. De essentiële olie, door de ontspannende werking op gladde spieren, zou kunnen gebruikt worden bij spasmen in maag en dikke darm. Hier komt de “maar”: inname van een essentiële olie is over het algemeen een slecht idee. Er zijn uitzonderingen.

Het hydro-ethanolisch extract sluit het dichtst aan bij de samenstelling van het gedroogd kamillekruid (bloem). Verkies dus, via inname, het gedroogd kamillekruid in een kamillethee: check bijvoorbeeld BlendUp door Eef Wouters (Herk-de-Stad, België) of De Kleine Theeboom (Borgloon – Hoepertingen, België).

Wat met de essentiële olie? Roomse kamille essentiële olie (Chamaemelum nobile, Anthemis nobilis, bloem) wordt (voornamelijk) ingezet voor de kalmerende werking op het centrale zenuwstelsel, via geurbeleving, verstuiving en massage. Een systematische review en meta analyse door Hieu en collega’s in Phytotherapy Research uit 2019 onderzocht de effecten van de fytotherapeutische bereidingen van Kamille op toestandsangst, gegeneraliseerde angststoornissen, slaapkwaliteit en insomnia (insomnie, slapeloosheid). Lees hierover: Stress? Aromatherapie! (Aroma Plus)

Voorbeeld: verschillende extracten, gelijkaardige eigenschappen

De verse plant en de gedroogde extracten van Citroenmelisse (Melissa officinalis) bevatten rozemarijnzuur dat onderzocht wordt voor de rustgevend werking en ingezet kan worden bij slaapproblemen en angststoornissen (Cases et al., 2011).

Citroenmelisse essentiële olie (Melissa officinalis, blad) bevat deze bestanddelen niet, maar bevat wel een hoge concentratie aan citral (geranial en neral), dat mogelijk instaat voor een gelijkaardige werking (Abuhamdah et al. 2008).

De vergelijking gaat dus op voor de genoemde eigenschap: de rustgevende werking op het centraal zenuwstelsel. Dat betekent niet automatisch dat beide extracten over de gehele lijn dezelfde eigenschappen vertonen.

Deze gelijkenis tussen eigenschappen van verschillende types plantenextracten, van eenzelfde plant, kan niet tot een veralgemening leiden. De verschillende biochemische samenstellingen zorgen doorgaans voor verschillende eigenschappen.

Belangrijker nog: de toxiciteit van vaak hoog geconcentreerde bestanddelen in essentiële oliën, gekoppeld aan het beoogd weefsel en dus de toedieningswijze, maakt een toepassing in veel gevallen onredelijk. De aromatherapeut(e) kiest in dat geval wijselijk voor galenische vormen gekend in de fytotherapie.

Eén (1) galenische vorm is in de meeste gevallen het best geplaatst om een therapeutisch doel te bereiken met de minste voorzorgen.


Tea Tree crème


Bezoek webshop

– Advertentie –

Tea tree

(Melaleuca alternifolia)
Bezoek webshop

– Advertentie –

Cepa-forte (neusspray)


Bezoek webshop

– Advertentie –
Verordening (EG) nr. 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen: dit artikel bevat geen voedings- noch gezondheidsclaims of de Verordening is niet van toepassing op de producten die in de productadvertenties worden genoemd
  • Maandagochtendnieuwsbrief

    Met de Maandagochtendnieuwsbrief start je de week met een frisse kijk op essentiële oliën, andere aromatische plantenextracten en hun toepassingen in de aromatherapie.

    Schrijf in >

Literatuur

Abuhamdah, S., Huang, L., Elliott, M. S., Howes, M. J., Ballard, C., Holmes, C., Burns, A., Perry, E. K., Francis, P. T., Lees, G., & Chazot, P. L. (2008). Pharmacological profile of an essential oil derived from Melissa officinalis with anti‑agitation properties: focus on ligand‑gated channels. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 60(3), 377–384. https://doi.org/10.1211/jpp.60.3.0014
Artikel Engels Opgeleid
Cases, J., Ibarra, A., Feuillère, N., Roller, M., & Sukkar, S. G. (2011). Pilot trial of Melissa officinalis L. leaf extract in the treatment of volunteers suffering from mild‑to‑moderate anxiety disorders and sleep disturbances. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism, 4(3), 211–218. https://doi.org/10.1007/s12349-010-0045-4
Artikel Engels Opgeleid
Hieu, T. H., Dibas, M., Surya Dila, K. A., Sherif, N. A., Hashmi, M. U., Mahmoud, M., Trang, N. T. T., Abdullah, L., Nghia, T. L. B., Y, M. N., Hirayama, K., & Huy, N. T. (2019). Therapeutic efficacy and safety of chamomile for state anxiety, generalized anxiety disorder, insomnia, and sleep quality: A systematic review and meta‐analysis of randomized trials and quasi‐randomized trials. Phytotherapy Research, 33(6), 1604–1615. https://doi.org/10.1002/ptr.6349
Artikel Engels Opgeleid
Sándor, Z., Mottaghipisheh, J., Veres, K., Hohmann, J., Bencsik, T., Horváth, A., Kelemen, D., Papp, R., Barthó, L., & Csupor, D. (2018). Evidence Supports Tradition: The in Vitro Effects of Roman Chamomile on Smooth Muscles. Frontiers in Pharmacology, 9. https://doi.org/10.3389/fphar.2018.00323
Artikel Engels Opgeleid

Foto Camomille romaine bio dauphine-provence, (c) Elixens

Dit artikel is auteursrechtelijk beschermd. Contacteer me indien je een uittreksel wenst te gebruiken.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees verder op de Aroma Blog

Geert De Vuyst

De 10 gouden regels van de aromatherapie

Opgeleid of ervaren
De gouden regels van de aromatherapie bieden een leidraad voor zinvolle en veilige toepassingen van essentiële oliën in de aromatherapie.
Lees
Aroma Plus
25 oktober 2024

Chiraliteit in de aromatherapie

Opgeleid of ervaren
Chiraliteit zal de komende jaren basiskennis worden voor aromatherapeuten, vergelijkbaar met het chemotype de voorbije decennia.
Publicatie op 30 nov. 2024
Open toegang t.e.m. 30 nov. 2024
Geert De Vuyst

Portret van Tea tree, Manuka en Kanuka essentiële oliën

Beginner
Portretten van Tea tree, Manuka en Kanuka: ontdek de planten, de essentiële oliën en de voornaamste biochemische bestanddelen.
Lees
OrthoFyto 5-2024
Geert De Vuyst

Kwaliteit in de aromatherapie (OrthoFyto 5/24, okt. 2024)

Opgeleid of ervaren
De samenstelling en kwaliteit van essentiële oliën worden bepaald door de groeifase bij oogst en de parameters van het extractieproces.
Lees
Geert De Vuyst

Tea tree essentiële olie: fact check

Beginner
Is Tea tree essentiële olie veilig en quasi-universeel inzetbaar wanneer een virus, bacterie of schimmel opduikt? Lees de fact check.
Lees
Geert De Vuyst

Aromatherapie in de palliatieve zorg: 20 jaar klinisch onderzoek

Opgeleid of ervaren
In 2024 brengen drie systematische reviews uit Nederland, Portugal en Zwitserland de aromatherapie in de palliatieve zorg in kaart.
Lees
21 september 2024

Tea tree, Manuka en Kanuka essentiële oliën bij infectieuze huidaandoeningen

Opgeleid of ervaren
De essentiële oliën van Tea tree (Melaleuca alternifolia), Manuka (Leptospermum scoparium) en Kanuka (Kunzea ericoides) bij infectieuze huidaandoeningen.
Publicatie op 11 nov. 2024
Geert De Vuyst

Geur en cognitie (OrthoFyto 4/24, aug. 2024)

Opgeleid of ervaren
Geur is het meest direct en veelal onvermijdelijk ‘actief bestanddeel’ waarover de aromatherapeut beschikt.
Lees
Geert De Vuyst - Opleidingen en Workshops

Hallo,

Ik ben Geert. Ik inspireer particulieren en professionals tot doeltreffende, veilige en duurzame toepassingen in de aroma-fytotherapie, gebaseerd op traditioneel gebruik en wetenschap.

→ Schrijf in op de maandelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van nieuwe opleidingen, Aroma Talks en Aroma Blog artikels.

Geert

Citeer als: De Vuyst, G. (2024) Verse of gedroogde plant versus essentiële olie. Aroma Blog. https://geertdevuyst.be/artikel/plant-versus-essentiele-olie-eigenschappen-toxiciteit/