Gember: de koning der specerijen

Foto (c) NoonBrew @ unsplash.com

Gember essentiële olie (EO) wordt gewonnen door distillatie van de rizoom (wortelstok, rhizoma) van Zingiber officinale, een doorlevende gemberplant met geel-paarse bloemen die tot een meter hoog wordt. Het aroma van de essentiële olie is scherp, limoenachtig, kruidig, warm, houterig.

Niet verwarren met Zingiber cassumunar, een synoniem van Zingiber montanum, dat vaak als (Thais) plai benoemd wordt. Niet verwarren met (Engels) Ginger lily (Hedychium spicatum), gekend in India als kapur-kachri of met (Engels) White ginger lily (Hedychium coronarium), beide uit het geslacht Hedychium uit de familie Zingiberaceae.

Hoewel zingibereen het belangrijkste bestanddeel van Gember EO is, kan de chemische samenstelling sterk verschillen volgens cultivar (Nampoothiri & et. al., 2012).

Samenstelling (OF6499):

• monoterpenen: alfa-pineen (3,30%), kamfeen (10,11%), limoneen (1,61%), bèta-fellandreen (zie 1,8-cineool)
• sesquiterpenen: bèta-bisaboleen (7,22%), alfa-zingibereen (26,45%), bèta-sesquiphellandreen (10,98%), alfa-curcumeen (3,71%)
• terpeenoxiden: 1,8-cineool (samen met bèta-fellandreen gerapporteerd) (7,89%)
• andere: (E,E)-alfa-farnesene (4,20%), geranial + bèta-selineen (3,03%), neral (1,63%)

Ayurveda

Gember kent een eeuwenoud gebruik in Oosterse culturen als kruid en kruidengeneesmiddel. Gember vond, net als Indische kurkuma en Kardemom, via de kruidenroute een plaats in de Westerse keuken en werd een klassieker onder de kruidenthees.

Zo is Gember een belangrijk kruidenmedicijn in de Ayurveda: in het Sanskriet heet verse Gember andraka, gedroogde Gember heet sunthi. De voornaamste toepassingswijze is oraal.

Chopra stelt dat de “koning der specerijen” een invloed heeft op de drie elementen van de spijsvertering: de vertering, de opname van voedingsstoffen en de ontlasting. Verse Gember helpt verstoringen van vata, gedroogde gember helpt bij aandoeningen van kapha (Chopra, 2010, pp. 215-216).

Het Ayurvedisch huismiddel Trikatu zet de combinatie van droge Gember (shunthi), Lange peper (pippali) en Zwarte peper (marica) in ter bevordering van de eetlust en de spijsvertering, via orale inname (Chopra, 2010, p. 51) (Rhind, 2016, p. 217).

Spijsvertering

Zowel de verse en gedroogde wortelstok als de essentiële olie zijn gekend voor de werking op de spijsvertering en worden via orale weg ingezet als:

• tonicum ter bevordering van de spijsvertering,
• stomachicum (eetlust opwekkend),
• anti-emeticum (tegen braken of misselijkheid) (Rhind, 2016, p. 100),
• carminatief middel (windverdrijvend) (Baudoux D. , 2010, p. 288)

Baudoux neemt Gember EO op in een synergie ter behandeling van verstopping (constipatie), zowel voor orale als voor cutane toepassing op de onderrug, in combinatie met Hô-hout EO (Cinnamomum camphora CT linalool, hout), Koriander EO (Coriandrum sativum, blad) en Grove den EO (Pinus sylvestris, naald) (Baudoux D. , 2010, p. 122).

Symbolische associatie

De eerder genoemde werking op de spijsvertering zou via symbolische associatie uitgebreid kunnen worden naar psyche en emotie. Op die wijze zou Gember EO ingezet kunnen worden bij vermoeidheid, onbeslistheid en apathie (Rhind, 2016, pp. 216, 178) en ondersteuning bieden bij symptomen van psychische en/of lichamelijke asthenie (algemene vermoeidheid).

Naar analogie met de fysieke effecten op het spijsverteringsstelsel, stelt Eidson dat Gember EO de “vertering” van en de aanpassing aan nieuwe realiteiten ondersteunt.

Naar analogie met de fysieke effecten op het spijsverteringsstelsel, stelt Eidson dat Gember EO de “vertering” van en de aanpassing aan nieuwe realiteiten ondersteunt (Eidson, 2000, pp. 123-126).

Chinese geneeskunde

De Chinese Geneeskunde biedt een interessant standpunt. Mojay ziet Gember EO in hoofdzaak bij het Water element en kent de olie verwarmende eigenschappen toe die ingezet worden bij toestanden van Koude. Gember EO versterkt de yang energie van de Nieren, waardoor het een rol speelt bij lagerugpijn en als seksueel tonicum. Door de werking op de Nieren, meer bepaald op Zhi (de wil), activeert Gember de wilskracht, zet het aan tot het nemen van initiatief en herstelt het de besluitvaardigheid (Mojay, 1999, pp. 78-79).

Spier- en gewrichtspijnen

Voor een overzicht van onderzoek naar de toepassing van Gember extracten en essentiële olie, oraal en cutaan, bij spier- en gewrichtspijnen, lees: Gember essentiële olie bij spier- en gewrichtspijnen

Andere toepassingen

Volgens sommige auteurs zou Gember EO ingezet kunnen worden als bronchodilatator bij astma (Townsend & et. al., 2012) en bij chronische bronchitis (Rhind, 2016, p. 136).

In studies naar het gebruik van Gember (extract) bij misselijkheid tijdens zwangerschap en chemotherapie wordt het gebruik van Gember, via orale toediening, als veilig beschouwd (Lete & Allué, 2016).

Baudoux, D. (2010). Les cahiers pratiques d’aromathérapie selon l’école française – Volume 5 – Grossesse. Inspir.

Chopra, D. (2010). Het Ayurvedische kruidenboek van Deepak Chopra. Haarlem: Altima-Becht.

Eidson, D. (2000). Vibrational healing. Berkeley, California, US: Frog Books.

Lete, I., & Allué, J. (2016, 3). The Effectiveness of Ginger in the Prevention of Nausea and Vomiting during Pregnancy and Chemotherapy. Integrative Medicine Insights, 11.

Mojay, G. (1999). Aromatherapy for healing the spirit. Rocherster, Vermont: Healing Arts Press.

Nampoothiri, S. V., & et. al. (2012, 12). Comparison of Essential oil Composition of Three Ginger Cultivars from Sub Himalayan Region. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 2(3), S1347–S1350.

Rhind, P. J. (2016). Aromatherapeutic blending – Essential oils in synergy. London: Singing Dragon.

Townsend, E. A., & et. al. (2012, 10). Effects of Ginger and Its Constituents on Airway Smooth Muscle Relaxation and Calcium Regulation. American Journal of Respiratory Cell and Molecular Biology, 48(2).

Foto (c) NoonBrew @ unsplash.com

Informatie over de samenstelling van extracten op basis van analysefiches van leveranciers: Ladrôme (volgens datum analysefiche); Pranarôm International (volgens de vermelde lotnummers, bijvoorbeeld: OF20610).

Dit artikel is auteursrechtelijk beschermd. Contacteer me indien je een uittreksel wenst te gebruiken.