Essentiële oliën op de huid: verdunning en dosering

Foto (c) Geert De Vuyst, model Jolien Thys

Dit is een artikel voor lezers “Beginner”. Dit artikel is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Lees de Gebruiksvoorwaarden. Start je met essentiële oliën, lees dan de Voorzorgsmaatregelen

Doseren in de aromatherapie stelt zich het bepalen van de juiste hoeveelheid essentiële oliën (EO) en andere soorten aromatische plantenextracten als doel, met het oog op een correcte aromatherapeutische toepassing. De dosering is de hoeveelheid essentiële oliën en drageroliën (DO) die je inzet, meestal uitgedrukt in milliliter (ml).

De dosering is de hoeveelheid essentiële oliën en drageroliën (DO) die je inzet, meestal uitgedrukt in milliliter (ml).

Hoe eenvoudig het ook lijkt, de oefening is allesbehalve vanzelfsprekend. Heel wat factoren zorgen voor een grote onzekerheid in zowel de kwalificatie (welke individuele bestanddelen zitten in mijn EO?) als de kwantificatie (hoeveel van die bestanddelen zitten in de EO?) van de bioactieve bestanddelen van de aromatische plantenextracten. Door deze onzekerheid is het bepalen van een precieze dosering een uitdaging. Geen nood! In dit artikel reik ik je richtlijnen aan die je op het juiste pad zetten.

Bij toepassing op de huid worden EO (op een paar uitzonderingen na) verdund in een dragerolie. Drageroliën vormen de basis van elke massageolie, van je bodymelk, van je gezichtscrème … Waarom? Lees: Wegwijs in de oliën van de aromatherapie

Bij toepassing op de huid is de dosering onlosmakelijk verbonden met het in een mengsel gebruikt verdunningspercentage, kortweg de verdunning. De verdunning, uitgedrukt in %, is de volumeverhouding van de hoeveelheid EO op de hoeveelheid dragerolie. Bijvoorbeeld: 0,3 ml (9 druppels, ik leg verderop uit hoe dit werkt) EO in 30 ml dragerolie geeft een verdunningspercentage van 1%.

De verdunning, uitgedrukt in %, is de volumeverhouding van de hoeveelheid EO op de hoeveelheid dragerolie.

Druppels

In het voorbeeld hogerop stelde ik dat 9 druppels EO overeenkomen met 0,3 ml. De basis hiervoor is de veronderstelling dat 1 ml EO 30 druppels bevat. Dat is een keuze en een veronderstelling. Sommige auteurs spreken van 1 ml = 20 druppels. Iedereen heeft hierin gelijk en ongelijk. Druppeltellers (de plastic dopjes die bovenaan een flesje zitten en toelaten druppelgewijs te doseren) variëren volgens fabrikant, voor elke EO is de druppel verschillend in omvang, fysieke factoren spelen een rol …

Druppelen is de meest gebruikelijke en praktische manier voor aromatherapeuten en liefhebbers van essentiële oliën om plantenextracten te doseren.

Druppelen is nochtans de meest gebruikelijke en praktische manier voor aromatherapeuten en liefhebbers van EO om plantenextracten te doseren. Dat vormt voor het leeuwendeel van de toedieningswijzen geen probleem en zeker niet bij toepassing op de huid. Een aantal parameters maakt van dosering bij toepassing op de huid immers een heel onprecieze taak. Dat is stof voor een ander artikel.

Milliliter

Is doseren in milliliters een beter idee? Het tellen van grosso modo 900 druppels voor 30 ml dragerolie is een saaie taak waarin ieders geduld zwaar op de proef wordt gesteld. Drageroliën worden dus afgemeten met volumebekertjes waarop streepjes bijvoorbeeld de 5, 10 of 30 ml grenzen aangeven. Eens de dragerolie gedoseerd, is het tellen van 9 druppels EO een beter idee dan die 9 druppels af te meten in milliliter. Mocht je dit toch doen, dan zal een deel van je EO aan je recipiënt blijven “plakken” en een ander deel tijdens deze operatie letterlijk de lucht ingaan.

Milligram

Indien formuleringen precisie vereisen, zoals in de parfumerie, of bij de samenstelling van een cosmeticaformulering die door een extern labo zal geproduceerd worden, of indien je precisie wil in de maximale verdunningen van bepaalde toxische bestanddelen, is de overstap naar de meting van gewicht (milligram) noodzakelijk.

Welke zijn de gebruikelijke doseringen en verdunningen bij de twee voornaamste soorten toepassingen van EO op de huid: de lokale behandeling en lichaamsmassage? In dit blogartikel geef ik richtlijnen die je volgens je eigen kennis van de aromatherapie aanpast in functie van de gekozen EO, de te behandelen aandoening en de levensfase en gezondheidstoestand van de ontvanger van je zorg.

Met lokale behandeling bedoel ik het aanbrengen op de huid, op een beperkte lichaamszone, gedurende een beperkte tijd, van een mengsel van EO in een dragerolie. Dat mengsel kan dus samengesteld zijn uit één of meerdere EO en DO.

Denk bijvoorbeeld aan de eerstehulp bij steken en beten van insecten, het behandelen van droge huid met Mirre EO, eczeem met Echte, Duitse kamille, zonnebrand met Spijklavendel EO, psoriasis met Lavas EO of pijnlijke spieren en gewrichten met Italiaanse strobloem EO …

Voor de genoemde lokale behandelingen is een verdunning van 5 à 10% gebruikelijk, met een dosering van 10 ml. Daarmee kan je een typische behandeling uitvoeren van 3 toepassingen/dag gedurende 3 tot 5 dagen.

Een verdunning van 5% in 10 ml DO vertaalt zich in in 0,5 ml of 15 druppels EO.

Een verdunning van 10% in 10 ml DO vertaalt zich in in 1 ml of 30 druppels EO.

In het kader vind je links naar Aroma Blog artikels met formuleringen voor een reeks toepassingen.

Volwassenen

Uit de ervaring van 1000+ mengsels in het Massage Therapy Center leerde ik dat de verdunning bij lichaamsmassage onder de 1% kan blijven. Voor een massage van het volledig lichaam van een volwassene heb je met een dosering van 30 ml ruimschoots voldoende: gebruik maximaal 9 druppels EO in 30 ml DO.

In de meeste gevallen volstaan 3 tot 5 druppels, waarmee je nog ruim de mogelijkheid hebt om 2 of 3 EO te combineren in heerlijke blends (mengsels).

In de meeste gevallen volstaan 3 tot 5 druppels, waarmee je nog ruim de mogelijkheid hebt om 2 of 3 EO te combineren in heerlijke blends (mengsels).

Voor sommige EO met een overheersende of indringende geur heb je zelfs voldoende aan één enkele druppel: denk bijvoorbeeld aan Damascener roos EO (Rosa × damascena, bloemblaadjes) of Echte jasmijn absolue (Jasminum officinalis, bloem).

Babymassage

Voor babymassage volstaan één à twee druppels EO in 3 tot 5 ml DO, waarmee je ruim onder de 1% verdunning blijft. Of kies voor een geurende DO zoals Vanille, bekomen door maceratie van Vanille (Vanilla planifolia, V. fragrans, vrucht) in zonnebloemolie en Jojoba. Daar hoef je dan geen extra EO aan toe te voegen. Lees over babymassage: Slaap: inslapen en doorslapen met essentiële oliën

Op zoek naar inspiratie voor mengsels?

Met deze link krijg je een overzicht van alle artikels waarin ik formules voor mengsels opnam.

Geur is een beleving: geniet!

Foto (c) Geert De Vuyst, model Jolien Thys

Informatie over de samenstelling van extracten op basis van analysefiches van leveranciers: Ladrôme (volgens datum analysefiche); Pranarôm International (volgens de vermelde lotnummers, bijvoorbeeld: OF20610).

Dit artikel is auteursrechtelijk beschermd. Contacteer me indien je een uittreksel wenst te gebruiken.