Spring naar de inhoud
Opleiding Essentiële oliën bij spier-, pees- en gewrichtspijnen - Online interactieve live-stream in 5 avonden - Start 6 nov. Programma & inschrijven
29 januari 2023 door 
Citeer als: De Vuyst, Geert (29 januari 2023) Aromatherapie bij zwangerschap – deel 2. Geert De Vuyst. https://geertdevuyst.be/artikel/aromatherapie-bij-zwangerschap-deel-2/

Aromatherapie bij zwangerschap - deel 2

Foto (c) Drew Hays @ unsplash.com

De periode van zwangerschap is een levensfase van de toekomstige of van de jonge mama waarin ingrijpende fysiologische en psychologische processen plaats vinden. Welke essentiële oliën bieden soelaas bij vaak voorkomende gezondheidsklachten?

In dit artikel ontdek je drie concrete toepassingen van essentiële oliën, al dan niet met drageroliën, bij zwangerschap. In het eerdere deel 1 van dit duoartikel lees je over de toedieningswijzen en de te vermijden essentiële oliën.

Wens je je hierin te verdiepen, welkom op de Zwangerschapsmassage & postnatale massage die ik samen met Herlinde Salaerts geef op 28 feb., 7 en 14 maart 2023 (3 lesdagen). In module 4 (op dag 3) bekijken we veilige toepassingen bij zwangerschap en tijdens de postnatale periode.

Dit is een artikel voor lezers “Beginner”. Dit artikel is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Lees de Gebruiksvoorwaarden. Start je met essentiële oliën, lees dan de Voorzorgsmaatregelen

Aanpak

Om dit blogartikel kort en leesbaar te houden, beperk ik het aantal geciteerde essentiële oliën tot 1 extract per indicatie. Die keuze is niet vanzelfsprekend: een tiental essentiële oliën wordt onderzocht naar hun werking bij stress, slaapproblemen, angst en depressie. Meerdere extracten zijn dus kandidaat voor meerdere indicaties.

Verder gebruik ik de volgende toedieningswijzen:

  • geurbeleving: het ruiken aan een flesje, met een druppel EO op een zakdoekje …
  • verstuiving: zowel een klassieke (met water) als een ultrasone (zonder water) verstuiver
  • op de huid (cutaan): zowel lichaamsmassage (grote delen van het lichaam) als lokale toediening (bijvoorbeeld bij lagerugpijnen).

1 – Stress

Stress behoort ontegensprekelijk tot de indicaties waarbij de aromatherapie, zowel preventief als curatief, een belangrijke rol kan spelen. Lees hierover: Stress? Aromatherapie! (Aroma Plus) 

Dat geldt ook zo in de prenatale periode, zij het mits voorzorgen. Het gebruik van een aantal essentiële oliën die als klassiekers gezien mogen worden bij stresscondities is echter bemoeilijkt of uitgesloten.

Vooraf: het is correct te stellen dat elke essentiële olie, waarvan de geur als aangenaam wordt ervaren, een positief effect heeft op stresscondities. Dat geldt trouwens niet enkel voor geuren van essentiële oliën.

In dit artikel kies ik Roomse kamille EO.

Niet verwarren met Echte, Duitse kamille, noch met Wilde, Marokaanse kamille.

Roomse kamille EO (Chamaemelum nobile, Anthemis nobilis, bloem) is gekend van het kruideninfuus voor het slapengaan. Naast de positieve effecten op de slaap (zie bv. Hieu et al., 2019), is er onderzoek naar de werking van de essentiële olie bij depressie, angst en stress (zie kader).

Gebruik Roomse kamille EO:

  • via reukbeleving met 1 druppel op een zakdoekje,
  • 2 druppels in de ultrasone verstuiver,
  • bij lichaamsmassage bv. 2 druppels in een mengsel met een totaal van 9 druppels essentiële oliën op 30 ml dragerolie (1% v/v)
  • of neem het extract op in een mengsel voor gebruik in een roller: gebruik bv. 2 druppels in een mengsel met een totaal van 6 druppels essentiële oliën op 10 ml dragerolie (2% v/v). Lees: Feel-good rollers! en laat je vervoeren door het zacht aroma van Vanille, met een Lavendelnoot en een puntje kruidige Kamille.

Roomse kamille EO bevat het keton pinocarvon (2,91%) (OF14681). Baudoux beperkt de concentratie tot 10% in het totale mengsel (EO + dragerolie) tijdens de zwangerschap (Baudoux, 2017, p. 143). Tisserand & Young rapporteren geen aan pinocarvon verbonden toxiciteit (Tisserand & Young, 2014, p. 244-245).

Opgelet: de geur van Roomse kamille EO bekoort niet iedereen. Zoals altijd: geurtesten voor gebruik!

Kader voor lezers “Opgeleid of ervaren”

In een onderzoek uit 2022 bij 183 personen werden in drie groepen of 3 druppels Lavendel EO verdund aan 1,5% v/v, of 3 druppels Roomse kamille EO verdund aan 1,5% v/v, of water toegediend via inhalatie gedurende 30 nachten. De impact op depressie, angst en stress werden gemeten met de DASS schaal (Depression, Anxiety and Stress Scale) meteen bij afloop van de proef en een maand later. Inhalatie met zowel Lavendel EO als Roomse kamille EO resulteerde in een verbetering van de depressie, angst en stress scores (Ebrahimi et al., 2022, geciteerd in Cui et al., 2022).

Foto (c) Drew Hays @ unsplash.com

2 – Angst, stemmingswisselingen

Ylang-ylang EO (Cananga odorata, bloem) kan in de prenatale periode gebruikt worden:

  • via verstuiving met bv. 1 druppel in een ultrasone verstuiver,
  • via geurbeleving met bv. 1 druppel op een zakdoekje.

De suggestie het gebruik te beperken tot 1 druppel heeft niets te maken met de prenatale periode, maar is een gevolg van het doordringend, overheersend en (letterlijk) bedwelmend aroma. Je kiest als aromatherapeut samen met de toekomstige mama welke hoeveelheid als aangenaam ervaren wordt.

Ylang-ylang gebruik je in de prenatale periode beter niet op de huid, wegens het risico op huidirritatie en huidsensibilisatie. De huid van de toekomstige mama kan stralend zijn, en de toepassing op de huid levert een aan de geurbeleving en verstuiver gelijkaardig ondersteunend effect (Hongratanaworakit & Buchbauer, 2006), toch lijkt het me een extra belasting die vermeden kan worden.

Over de impact van verstuiving met Ylang-ylang EO op cognitie en gemoedstoestand (Moss et al., 2006), op een reeks fysiologische parameters en op de subjectieve mentale en emotionele toestand (Hongratanaworakit & Buchbauer, 2004), lees: Ylang-Ylang: tropisch bedwelmend!

Plan je opleidingen

– SEPT.-OKT. 2023 –

Basisopleiding Aromatherapie & Aromatische Plantenextracten (Niveau 1) – 5de editie

Online live-stream opleiding van 5 avonden, 19-21u (totaal 10 lesuren) met Geert De Vuyst.

→ online live-stream Herfsteditie 2023: 25 sept., 2+9+16+23 okt. 2023 Info & inschrijven

– NOV-DEC 2023 –

Essentiële oliën bij spier-, pees- en gewrichtspijnen (Niveau 2) – 6de editie

Online live-stream opleiding van 5 avonden, 19-21u (totaal 10 lesuren) met Geert De Vuyst.

→ online live-stream Herfsteditie 2023: 6+13+20+27 nov., 4 dec. 2023 Info & inschrijven

– FEB-MAART 2024 –

Zwangerschapsmassage & postnatale massage

Dagopleiding van 3 dagen op dinsdagen 9-17u (6u30 lesuren per dag, totaal 19u30 lesuren), met Herlinde Salaerts en Geert De Vuyst.

→ op locatie Lente-editie 2024: 20+27 februari en 5 maart 2024 Info & inschrijven

Locatie: Lotus Relaxatiecentrum (Lauwe, BE) – Google Maps

3 – Slaapproblemen

Echte lavendel EO (Lavandula angustifolia subsp. angustifolia, bloeiende top) is een baby-kind-zwangerschap-vriendelijke essentiële olie die haar plaats verdient, zowel prenataal als postnataal, bij stresscondities gerelateerd aan de zwangerschap en de komst van de baby. De studies zijn te talrijk om hier te citeren: lees de monografie in de Aromatherapie Extract Database.

Huidsensibilisatie is mogelijk.

Gebruik:

  • bv. 2 druppels Echte Lavendel EO via geurbeleving op een zakdoekje,
  • bv. 3 tot 5 druppels in de verstuiver of
  • bij lichaamsmassage: 2 druppels in een mengsel met een totaal van 9 druppels essentiële oliën op 30 ml dragerolie (1% v/v)
  • of neem het extract op in een mengsel voor gebruik in een roller: gebruik bv. 4 druppels in een mengsel met een totaal van 6 druppels essentiële oliën op 10 ml dragerolie (2% v/v).

Prenataal: vermijd het gebruik van Lavandin (super, reydovan) EO (Lavandula x burnatii clone super, clone reydovan, bloeiende top) (kamfer) en Spijklavendel EO (Lavandula latifolia of L. Spica, bloeiende top) (kamfer; 1,8-cineool), ook zal zijn de concentraties aan kamfer (Lavandin EO, Spijklavendel EO) en 1,8-cineool (Spijklavendel EO) in de oliën beperkt. Wil je meer weten over de verschillende Lavandula soorten, lees: Kies je Lavendel! (Aroma Plus).

Naast Echte lavendel zijn trouwens een hele reeks essentiële oliën inzetbaar ter ondersteuning van het in- en doorslapen. Lees: Slaap: zoete bron van waar geluk?

Spier-, pees- en gewrichtspijnen; lagerugpijnen door chronische overbelasting van rug, romp en bekken

Het gebruik van essentiële oliën tijdens de zwangerschap bij spier-, pees- en gewrichtspijnen en lagerugpijnen, vaak veroorzaakt door een chronische overbelasting van rug, romp en bekken, is allesbehalve vanzelfsprekend. De materie is complex en ik wens in dit Beginners artikel geen simplistische aanbevelingen te doen.

Het gebruik van de meeste essentiële oliën, die werkzaam zijn bij spier-, pees- en gewrichtspijnen, is uitgesloten bij zwangerschap. Denk bijvoorbeeld aan ontkrampende kamfer-houdende extracten zoals Rozemarijn CT kamfer EO, aan de methylsalycilaat-houdende Wintergreen EO en Bergthee EO, aan de estragol-houdende Exotische basilicum EO en Dragon EO …

Vanuit mijn ervaring met zwangerschapsmassage in het Massage Therapy Center weet ik dat een andere, bredere therapeutische aanpak vereist is, waarin de aromatherapie enkel de manuele therapie (de handelingen van de massagetherapeut) ondersteunt. Wens je je hierin te verdiepen, welkom op de Zwangerschapsmassage & postnatale massage die ik samen met Herlinde Salaerts geef op 28 feb., 7 en 14 maart 2023 (3 lesdagen). In module 4 (op dag 3) bekijken we veilige toepassingen bij zwangerschap en tijdens de postnatale periode.

  • Maandagochtendnieuwsbrief

    Met de Maandagochtendnieuwsbrief start je de week met een frisse kijk op essentiële oliën, andere aromatische plantenextracten en hun toepassingen in de aromatherapie.

    Schrijf in >

Foto (c) Drew Hays @ unsplash.com

Informatie over de samenstelling van extracten op basis van analysefiches van leveranciers: Ladrôme (volgens datum analysefiche); Pranarôm International (volgens de vermelde lotnummers, bijvoorbeeld: OF20610).

Dit artikel is auteursrechtelijk beschermd. Contacteer me indien je een uittreksel wenst te gebruiken.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Literatuur

Baudoux, D. (2017). Aromathérapie – 100 huiles essentielles. Dunod.
Boek Frans Opgeleid
Cui, J., Li, M., Wei, Y., Li, H., He, X., Yang, Q., Li, Z., Duan, J., Wu, Z., Chen, Q., Chen, B., Li, G., Ming, X., Xiong, L., & Qin, D. (2022). Inhalation Aromatherapy via Brain‑Targeted Nasal Delivery: Natural Volatiles or Essential Oils on Mood Disorders. Frontiers in Pharmacology, 13. https://doi.org/10.3389/fphar.2022.860043
Artikel Engels Opgeleid
Ebrahimi, H., Mardani, A., Basirinezhad, M. H., Hamidzadeh, A., & Eskandari, F. (2022). The effects of Lavender and Chamomile essential oil inhalation aromatherapy on depression, anxiety and stress in older community‑dwelling people: A randomized controlled trial. EXPLORE, 18(3), 272–278. https://doi.org/10.1016/j.explore.2020.12.012
Artikel Engels Opgeleid
Goëb, P. (2022). Huiles essentielles en toute confiance. Le courrier du livre – Guy Trédaniel.
Boek Frans Beginner
Hieu, T. H., Dibas, M., Surya Dila, K. A., Sherif, N. A., Hashmi, M. U., Mahmoud, M., Trang, N. T. T., Abdullah, L., Nghia, T. L. B., Y, M. N., Hirayama, K., & Huy, N. T. (2019). Therapeutic efficacy and safety of chamomile for state anxiety, generalized anxiety disorder, insomnia, and sleep quality: A systematic review and meta‐analysis of randomized trials and quasi‐randomized trials. Phytotherapy Research, 33(6), 1604–1615. https://doi.org/10.1002/ptr.6349
Artikel Engels Opgeleid
Hongratanaworakit, T., & Buchbauer, G. (2004). Evaluation of the Harmonizing Effect of Ylang‑Ylang Oil on Humans after Inhalation. Planta Medica, 70(7), 632–636. https://doi.org/10.1055/s-2004-827186
Artikel Engels Opgeleid
Hongratanaworakit, T., & Buchbauer, G. (2006). Relaxing effect of ylang ylang oil on humans after transdermal absorption. Phytotherapy Research, 20(9), 758–763. https://doi.org/10.1002/ptr.1950
Artikel Engels Opgeleid
Moss, M., Hewitt, S., Moss, L., & Wesnes, K. (2008). Modulation of cognitive performance and mood by aromas of peppermint and ylang‑ylang. International Journal of Neuroscience, 118(1), 59–77. https://doi.org/10.1080/00207450601042094
Artikel Engels Opgeleid
Tisserand, R., & Young, R. (2014). Essential Oil Safety. (2 ed.). Elsevier - Churchill Livingstone.
Boek Engels Opgeleid