De anti-SARS-CoV-2 werking van essentiële oliën, aromatische extracten en smaak- en geurstoffen (F&F)

Foto Xiaolong Wong @ unsplash.com

In hun werk in Nature van augustus 2022 onderzoekt Strub van de Poolse Wrocław University of Science and Technology en zijn team onderzoekers uit België*, Duitsland en de VS de anti‑SARS‑CoV‑2 werking van 538 natuurlijke smaak- en geurstoffen (F&F: Flavors and/or Fragrances), waaronder essentiële oliën (Strub, D. J. et al., 2022).

Strub en collega’s onderzoeken in vitro of de stoffen de virus proteasen (Mpro en PLpro) kunnen onderdrukken. Deze proteasen spelen een rol bij virale replicatie en transcriptie (zie onder meer Hu, Q. et al., 2022 en Narayanan, A., et al., 2022).

Het remmend potentieel van de onderzochte stoffen blijkt direct gerelateerd aan hun samenstelling, die afhangt van factoren zoals de soort van herkomst, het land van herkomst, een deel van de gebruikte planten en de extractiemethode.

Remmende werking

De onderzoekers noteren de grootste remmende werking voor:

a/ stoffen met zowel vluchtige als niet-vluchtige fracties:

resinoïde (storax, benzoïne Sumatra en Siam, galbanum, tolu)

gom (elemi, storax en labdanum)

absolue (rucola, spinazie en eikenmos)

Het is merkwaardig dat deze stoffen en hun respectievelijke types extracten behoren tot de door de parfumerie geliefde bestanddelen resp. extractiemethoden. De resinoïden en gommen zijn zeker gekend in de aromatherapie, als essentiële olie, maar de hier genoemde stoffen lenen zich tot minder gebruikelijke toepassingen. Lees bijvoorbeeld over de absolue van Labdanum, bekomen van het hars op de klierharen van het blad en de takjes van soorten van het Cistus geslacht: De geuren van de zomer: van Ambre Solaire tot Monoi

b/ dimethyl anthranilaat (DMA) in Mandarijn (Citrus reticulata) en als individueel bestanddeel

De Mandarijn is hier Petitgrain mandarin (ook wel Mandarin leaf genoemd), een extract bekomen door stoomdistillatie van het blad van Citrus reticulata Blanco syn. Citrus nobilis Andrews. De analyse toont 43,5% DMA, een normale waarde die binnen het door Tisserand & Young geciteerd bereik van 43,2-51,9% valt (Tisserand, R. & Young, R., 2014, p. 343). DMA is nauwelijk aanwezig in het koudgeperst extract van de schil van de vrucht van Mandarijn (Citrus reticulata) (0,62% in OF24015).

Monoterpenen en monoterpenoïden

De onderzoekers besluiten dat stoffen met een hoge monoterpeen en monoterpenoïde inhoud geen of de laagste werking vertonen tegen de SARS virussen. Geen goed nieuws dus voor de aromatherapie!

Deze resultaten moet je uiteraard lezen in de optiek van het door de wetenschappers opgezet onderzoek dat inzicht in het onderdrukken van virus proteasen beoogt. In het geval van essentiële oliën blijken, bij eerdere studies naar andere virus soorten, ook andere mechanismen relevant, zoals de directe inactivatie van vrije virusdeeltjes. Lees bijvoorbeeld over het in vitro onderzoek uit 2010 naar een virucidale werking op het herpes simplex virus type 1 (HSV-1) door Astani en collega’s (Astani, A., et al., 2010): Aromatherapie: de uitdaging.

Strub verwijst naar recent onderzoek naar de anti‑SARS‑CoV‑2 werking van een aantal individuele bestanddelen (eucalyptol, menthol, thymol en opmerkelijk ook methylsalicylaat). Ik schreef op de Aroma Blog eerder over eucalyptol-houdende essentiële oliën. Klinisch onderzoek naar een eventuele anti‑SARS‑CoV‑2 werking van eucalyptol is beperkt.

Een recent pilootonderzoek gebruikte het commercieel mondspoelmiddel Listerine Original via “gorgelen” bij 5 personen (Baharom et al., 2022; preprint). Listerine bevat onder meer eucalyptol, menthol, thymol en methylsalicylaat (NIH). De studie toonde hoge “opruimpercentages” (viral clearance), 4 dagen na de interventie, voor 1% povidonjodium (Betadine) en Listerine (100% resp. 80%).

De aanpak in dit onderzoek staat mijlenver verwijderd van een veilige klinische aromatherapeutische toepassing (met volledige essentiële oliën) en sluit tegelijk opvallend dicht aan bij het traditioneel gorgelen met “een druppeltje tijm” bij keelinfecties.

Hoewel het gebruik van individuele bestanddelen, in plaats van totale essentiële oliën, zijn plaats heeft in de onderzoekslogika, is het opmerkelijk dat Baharom en collega’s dan toch kiezen voor een commercieel mengsel van vier stoffen geen aparte onderzoeksgroep voorzien voor elke molecule. De vier bestanddelen zijn namelijk niet gezamenlijk in 1 enkele essentiële olie te vinden.

Listerine Original bevat tevens extreem lage concentraties actieve bestanddelen, die in de bij infectieziekten gebruikelijk essentiële oliën honderden malen groter zijn (eucalyptol 0.092%; menthol 0.042%; methylsalicylaat 0.060%; thymol 0.064% en 26,9% v/v/ alcohol).

Lees over eucalyptol:

Eucalyptus: vijf top essentiële oliën voor herfst en winter

Toxiciteit van Eucalyptus en eucalyptol-houdende essentiële oliën

*Laura Vangeel van het Rega Institute for Medical Research, KU Leuven.

Informatie over de samenstelling van extracten op basis van analysefiches van leveranciers: Ladrôme (volgens datum analysefiche); Pranarôm International (volgens de vermelde lotnummers, bijvoorbeeld: OF20610).

Research

Astani, A., Reichling, J., & Schnitzler, P. (2010). Comparative study on the antiviral activity of selected monoterpenes derived from essential oils. Phytotherapy Research, 24(5), 673–679. https://doi.org/10.1002/ptr.2955

Baharom, N., Sulaiman, W. S. W., Rashid, Z. Z., Ken, W. K., Ali, U. K., Othman, S. N., Samat, M. N., Kori, N., Periyasamy, P., Zakaria, N. A., Sugurmar, A. N. K., Kazmin, N. E. M., Khee, C. X., Saniman, S. M.,, & Isahak, I. Early viral clearance among covid‑19 patients when gargling with povidone‑iodine and essential oils – a clinical trial. Preprint. https://doi.org/10.1101/2020.09.07.20180448

Hu, Q., Xiong, Y., Zhu, G. H., Zhang, Y. N., Zhang, Y. W., Huang, P.,, & Ge, G. B. (2022). The SARS‐CoV‐2 main protease (M pro ): Structure, function, and emerging therapies for COVID‐19. MedComm, 3(3). https://doi.org/10.1002/mco2.151

Narayanan, A., Narwal, M., Majowicz, S. A., Varricchio, C., Toner, S. A., Ballatore, C., Brancale, A., Murakami, K. S.,, & Jose, J. (2022). Identification of SARS‑CoV‑2 inhibitors targeting Mpro and PLpro using in‑cell‑protease assay. Communications Biology, 5(1). https://doi.org/10.1038/s42003-022-03090-9

Strub, D. J., Talma, M., Strub, M., Rut, W., Zmudzinski, M., Brud, W., Neyts, J., Vangeel, L., Zhang, L., Sun, X., Lv, Z., Nayak, D., Olsen, S. K., Hilgenfeld, R., Jochmans, D., & Drąg, M. (2022). Evaluation of the anti‑SARS‑CoV‑2 properties of essential oils and aromatic extracts. Scientific Reports, 12(1). https://doi.org/10.1038/s41598-022-18676-w

Boeken

Tisserand, R. & Young, R. (2014) Essential Oil Safety (2 ed.) Elsevier – Churchill Livingstone

Diverse

NIH DailyMed database: LISTERINE ORIGINAL ANTISEPTIC – Johnson & Johnson Consumer Inc. https://dailymed.nlm.nih.gov/

Foto Xiaolong Wong @ unsplash.com

Dit artikel is auteursrechtelijk beschermd. Contacteer me indien je een uittreksel wenst te gebruiken.